Chính vì giá trị của nhân sâm mà nhiều kẻ hám lợi đã dùng những loại cây có hình dáng và mùi vị gần giống nhân sâm để làm giả với mục đích trục lợi nên người tiêu dùng cần phải cảnh giác khi mua sâm. Tốt nhất là nên mua ở những nơi có địa chỉ rõ ràng cụ thể những nhà cung cấp có thương hiệu uy tín để tránh mua phải sâm giả.

 Nhân sâm được làm giả từ củ thương lục

Nhân sâm, sam ngoc linh thường được làm giả từ 5 loại sau đây, chúng ta cần dựa vào đặc điểm của nhân sâm để đối chiếu tránh mua phải hàng giả.

Đậu đũa dại thường có hình trụ, hình thoi hay hình nón, nó ít nhánh hơn sâm thật và có độ dài tới hơn 20cm, đường kính khoảng 0,5 – 1,5cm. Bề ngoài của đậu đũa có màu nâu đỏ, trong mờ, lông mềm trắng, nhỏ. Không có đầu rễ, để lại vết rễ phần đuôi tương đối nhỏ, chất cứng và giòn, nên dễ bẻ gãy. Mặt cắt phẳng không bóng, có nốt chấm nhỏ màu vàng nhạt và có mùi tanh của đậu.

Sâm đất có hình nón hoặc hình thoi, phân ra nhiều nhánh dài khoảng 15 – 20cm. Đầu đỉnh là gốc sót lại của rễ. Sâm đất có bề mặt màu đen nâu, thô ráp nhiều vằn. Sau khi đã gia công bề mặt có vằn rúm màu vàng nâu, thô ráp, chất giòn nên dễ bẻ gãy, mặt có vằn tía, có chất keo, trong mờ, vị ngọt.

Thương lục có hình trụ, đầu trên khá ráp, xuống dưới nhỏ dần. Dài khoảng 20cm, mặt ngoài có màu nâu vàng, hoặc màu nâu đen. Đỉnh rễ có gốc sót, chất dai dẻo, khó bẻ gãy. Thương lục có mặt cắt màu nâu vàng, đến màu nâu đen, không phẳng, có mùi tanh, vị đắng và cay chua.

Sơn oa cự có rễ chính hình nón và hơi dẹt, nó dài khoảng 15cm, đầu rễ phình to, mọc 3 – 5 sợi rễ nhánh, hình dạng giống như rễ chính. Bề mặt có màu trắng vàng nhạt hoặc màu vàng nhạt, hơi nhẵn bóng, còn lại vết tích của râu rễ, nó có hình dạng rất giống nhân sâm nhưng khi nếm lại vị hơi đắng.

Nếu chưa gia công rễ có hình tròn dài, hơi cong hoặc thót dần xuống dưới, dài khoảng 9 – 14cm. Bên ngoài có màu nâu nhạt. Phần trên của rễ là thân rễ có rất nhiều nốt sần nổi lên. Sau khi gia công có 3 loại là màu vàng, màu nâu tro hơi trong hay màu nâu. Chất cứng, dễ gãy, vị ngọt, hơi đắng chát.